Het was op een woensdag, de dag na de ‘Black-out Tuesday’, dat ik samen met mijn partner op de bank rustig door onze social feeds aan het scrollen was. Het ene zwarte vlak na het andere vulde onze smartphones. Mijn partner, zwart en Antilliaans, keek op van zijn smartphone en doorbrak de stilte: “Moeten wij nu ook iets doen?” Slacktivism en virtue signalling was echter niet aan ons besteed. Ik had wel de behoefte om wat te zeggen – maar ik worstelde. Met het debat. Maar ook met mijn eigen identiteit. Hoe sta ik eigenlijk in deze discussie, als derde generatie Indische Nederlander? – Door Bas van Haren
De gruwelijke moorden op George Floyd, Breonna Taylor en Ahmaud Arbery hebben dit jaar het racismedebat opnieuw hevig aangewakkerd, ook ver over de landsgrenzen van de Verenigde Staten. Het laat zien dat racisme nooit is weggeweest. Dat moord, uitsluiting en opsluiting op basis van huidskleur, met name in de Verenigde Staten, nog aan de orde van de dag is, ook in de wetgevende en uitvoerende macht. In Nederland zijn we over het algemeen solidair met de protesten en kijken we kritisch naar het racisme in ons eigen land. Onze vaderlandse geschiedenis is doorspekt met slavernij en er wordt een hevige discussie gevoerd over (institutioneel) racisme in Nederland.
Het racisme leeft
We hebben veel lessen te leren. Het racisme leeft, ook in Nederland. Als white-passing derde generatie Indo kom ik er nog redelijk goed van af. Maar ik ben niet blind voor de beerput aan racisme waar people of color dagelijks mee geconfronteerd worden. Daarvoor hoef je alleen maar de televisie voor aan te zetten, of een willekeurige Facebook discussie te lezen. Daar sluit ik de ogen niet voor. Een fenomeen als Zwarte Piet vind ik kwetsend en achterhaald: iets wat krom is kan je gewoonweg niet recht praten.
En recht praten, dat kunnen we in ons land goed. In één extreme hoek van het debat wordt racisme ontkend, gebagatelliseerd of met de mantel der liefde bedekt. “Er is geen racisme”. “Wíj als meerderheid passen ons niet aan de minderheid”. “Zíj stellen zich aan”. De voetbalkantine praat. Het wij en zij denken. Als mensen, die met een goed geweten, protesteren tegen racisme en ongelijkheid worden weggezet als ‘aanstellers’, getuigt dat van een groot gebrek aan inlevingsvermogen – en verkapt racisme.
Witte schuldgevoel
In een andere extreme hoek in het debat wordt het witte schuldgevoel gepromoot. Ook al heb je de meest goede intenties als blank persoon, je bent volgens sommigen per definitie ‘fout’, door de erfschuld van je ‘slavendrijvende voorvaderen’. Het is wedijveren tot je een ons weegt. Wel of niet #blackouttuesday? Als je het níet doet – ben je dan niet tegen racisme? En als je het wél doet; ben je dan niet gewoon lui of hypocriet? “Waarom demonstreer je eigenlijk niet? En hoe zit het eigenlijk met donaties en herstelbetalingen? En waarom ben je een week later óók niet actief tegen racisme op je Instagram? Enne, beter check je even je privileges, tatta.
Het koloniale verleden is iets geworden waar we ons volgens sommigen collectief voor moeten schamen en boetedoen. En de perfecte uiting daarvan is het hardop veroordelen en wissen van het verleden. Dit debat wordt gevoerd tussen de extremen. De aartsconservatieven tegen de revolutionairen. Elke nuance in het debat wordt neergesabeld door de extremen.
Indo’s zijn een paradox
In zo’n harde discussie voel ik mij verloren. Want Indo’s zijn een paradox. We zijn noch donker, noch blank, maar tegelijkertijd ook beiden in één.
Ik profileer mij als Indisch. Ik ben opgegroeid met de tjebok-fles en het pasar-Maleis van mijn grootouders. Ik ben mij bewust van onze geschiedenis, een koloniale geschiedenis die gestoeld is op ongelijkheid en slavernij. Den totok en den inlander. Met den Indo-Europeaan als ongemakkelijke bijkomstigheid. De tempo doeloe, de ‘goede oude tijd’ waar zoveel over werd gerept, vond plaats in een raciaal klassensysteem. Waarin ‘wij’ het als gemengdbloedigen, ondanks discriminatie jegens ons (en ja, die was er), er nog redelijk er van af kwamen. Maar waar de inlanders het onderspit delfden. En de blanke Hollander met de buit pronkte.
Een fout en donker hoofdstuk in onze geschiedenis. Maar hoe fout het ook is, deze geschiedenis maakt onmiskenbaar deel uit van onze identiteit. Net als krontjong, nasi goreng en de pasar malam. Het is geen straatnaam die we kunnen hernoemen. Het is geen standbeeld wat je neer kan halen. Wij zijn in onszelf, een herinnering aan deze koloniale geschiedenis. Gevangen tussen trots en schaamte. Een complexe geschiedenis waarin alledaagse mensen handelden vanuit de tijdsgeest, waarin we met de kennis en wijsheid van nu ons oordeel over vellen.
Mag ik houden van onze identiteit? Van onze geschiedenis? Of moet ik me ervoor schamen?
Vergoelijken van die ‘lelijke’ geschiedenis
Mijn hang naar tempo doeloe verraadt zich als je door onze eetkamer loopt. Het aroma van sereh en tjenkeh. De sarong die half over de stoel hangt. De muren met de wajang poppen en de grote ingelijste affiches met advertenties uit Nederlands-Indië. Waarin je niet om de tijdsgeest van toen heen kan, waar ook de klassenscheiding duidelijk is. Toen ik deelde op mijn Instagram-account dat ik vorige maand naar de expositie “Tempo Doeloe” in Designmuseum Dedel in Den Haag zou gaan, krabde ik me even achter de oren. Hier zou ik zo wel eens een opmerking over kunnen krijgen. “Tempo doeloe? Hoe durf je! Vergoelijken, tolereren van die lelijke geschiedenis!” Linea recta naar de wall of shame, tussen Zwarte Piet en Jan Pieterszoon Coen.
Ondanks mijn angsten viel het alleszins mee. Het bleek vooral tussen mijn oren te zitten. Toevallig stuurde welgeteld één andere Indische jongen een compliment in de vorm van een emoji. Misschien toch een klein bijkomend voordeel, dat men over het algemeen zo slecht belezen is in de Indische geschiedenis.
Waarheid tussen vergoelijken en vernietigen
Wij zijn in onszelf, een herinnering aan deze koloniale geschiedenis. Donker én blank. We bevinden ons in het midden, omdat dat altijd ons bestaan is geweest.
Met alle extremen in het debat zou je vergeten dat er een midden is. Een plek voor nuance. Waar je de geschiedenis ziet voor wat het is en er lering uit trekt zonder het weg te gooien. Waar je gezamenlijk voor gerechtigheid en tegen racisme kan strijden zonder gelijk goed of fout te zijn. Mijn worsteling was met de nuance. Omdat nuance niet sexy is, niet headline waardig is, heb ik me tijdens de discussie stil gelaten. Daar was geen plaats voor in het debat. Dat was mijn worsteling.
Er ligt een waarheid tussen vergoelijken en vernietigen. Als derde generatie Indo breek ik een lans voor de nuance. Het bekt misschien niet zo lekker. Maar het is wel mijn waarheid. En ook de nuance is het waard om gehoord te worden. Ik vind vooral dat we ons niet moeten laten opdrijven door zwart-wit denken, door valse dilemma’s.
“Als je niet voor ons bent, ben je tegen ons”?
De laatste keer dat we hebben moeten kiezen tussen donker en blank, was het Soekarno die ons de keuze voorschotelde. Vraag onze grootouders, maar hoeveel hartzeer dat met zich meebracht.
Mooi omschreven. Geeft precies het dilemma weer. Aan veel van de derde generatie indo’s kan je het aan bhet uiterlijk ook niet meer aflezen. Dan is de opmerking “indo, jij???” Snel gemaakt. De nuance, dat is precies waar het om gaat. Goed stuk.
Dank je wel, Geert-Jan!
Prachtig geschreven, in alle opzichten. Ik ben ook 3e generatie. Veel leeftijdsgenoten weten niks van “onze” geschiedenis. Daar komt bij dat ik met mijn blauwe ogen vaak geeneens als Indo word gezien. Maar ook ik leef tussen tjebofles, nasi goreng en aardappels. Ik voel de discussie ook heel dubbel. Dankjewel voor het delen van je gedachtes. Het voelt zo al een beetje minder eenzaam.
Hoi Syl, wat goed om te horen. Ondanks de blauwe ogen klopt er een Indisch hart. Dank je wel voor je reactie.
Ik zit net tussen de 1e generatie en 2e generatie in..Het discrimineren mbt de Indo’s in de jaren ’50 – ’60 heb ik wel degelijk ondervonden..Met mijn HBS B opleiding in Nederland had ik gesolliciteerd bij de Shell.. geen enkel respons van de Shell , terwijl elke week in de krant vol advertenties geplaatst werd voor div. vacature’s.. In die tijd kregen we altijd de “push” mee : Zorgt dat je wat bereikt en zorgt dat je altijd boven en beter dan de Belanda’s….Dit advies heeft mij wel bereikt en sterk gemaakt ..Uiteindelijk had ik een managers functie..was nooit bang voor mijn meerderen, uiteindelijk hangt het van jezelf af hoeveel ruimte je hun geeft.. Gaven ze een klap dan kregen ze een schop terug..liet me niet sollen..Bijna alle collega Indo’s rondom mij, werden bij reorganisaties als eerste ontslagen..Nauwelijks tegen acties van hen, lieten met zich sollen..Ik was bij de laatste reorganisatie aan de beurt en na gevecht bij de rechter heeft het dit bedrijf méér dan een kwart miljoen gulden gekost..Mijn vriend Jaap Vergouw kan dit beamen..Uiteindelijk is dit groot bedrijf ( Bruynzeel Zaandam ) failliet gegaan..
Beste Boy, dank je wel voor het delen. Je verhaal klinkt als een typisch eerste generatie: Nederlandser zijn dan de Nederlanders. Het was geen pretje, lijkt me.
Goed geschreven, als vrouw van een indo ben ik al haren gelden in zijn geschiedenis gedoken. Een verdomd ingewikkelde en waardevolle geschiedenis. Zelf worstel ik hierdoor met dit zwart-wit gegeven ook al ben ik de Belanda het is zinvol om er over na te denken. Jij brengt dit goed onder woorden, ga zo door en wees trots op wat je bent! Warme groet.
Dank je wel, Cornelia!
‘Gevangen tussen trots en schaamte’ daar heb je me. Mooi gezegd. Want zo voelt het ook.
Een tweede generatie Indo hier (van ‘77, pa kreeg op hogere leeftijd nog twee kinderen bij zijn jongere tweede vrouw) en als veertiger duik ik, juist dankzij BLM, nu ook écht voor het eerst in mijn koloniale roots. Heb nooit naar de andere kant van Die Goede Oude Tijd durven kijken.
Een aanrader voor iedereen om te lezen over slavernij ‘In den Oost’ is het boek van Reggie Baay, ‘Daar werd wat gruwelijks verricht’. Wat een eyeopener om te leren over de mensenhandel van de VOC in de Nederlandse koloniën in de Oost. En uiteindelijk is dat de gemene deler van ons allemaal.
Het is dus niet zo gek om je gevangen te voelen tussen trots en schaamte.
Enne…er zijn natuurlijk wel degelijk wat standbeelden en straat- (of tunnel) namen die ook vanwege onze gedeelde geschiedenis weg mogen 😉
Hoi Taina! Dank je voor je reactie. Het is heel inderdaad goed om de hele geschiedenis onder ogen te zien; ook de donkere zijde. En inderdaad, dan is dat gevoel van het gevangenschap tussen trots en schaamte niet zo gek.
En wat betreft de standbeelden en straat (en tunnel) namen; ik ben blij dat we, juist door onze kennis van het verleden, dit soor discussies kunnen voeren en kunnen afwegen of we deze moeten weghalen of wijzigen. Ik rijd vaak met het schaamrood op mijn kaken onder het Noordzeekanaal door 😉
Toeval bestaat niet! Ik (3e generatie) ben net het boek Indo van Marion Bloem aan het lezen. Een aanrader, sowieso, maar ook m.b.t. bovenstaande blog! Het is interessant, mooi, leerzaam, ongemakkelijk en het zet je aan het denken.
Dag Inge. Ik ken het boek nog niet! Was het even aan het opzoeken en zag een stuk van de covertekst.
“Kijk, kijk, een Indo,’ zeiden mijn ouders en andere familieleden verheugd als ze op tv in een muzikant, presentator, of sportfiguren een Indo-Europeaan meenden te herkennen. ”
Dat klinkt net als bij mij thuis. Ik ga m lezen. Dank voor de goede tip!
I.t.t. de auteur, ben ik volbloed Indonesisch. (Mag je zoiets zeggen of is dit al per definitie racistisch?). Hoe dan ook, in mijn land hebben we op TV dertig reclames per dag voor witmakende gezichtscrèmes. Want donkere mensen werken buiten en zijn arm. En als er ergens vooroordelen t.o.v. andere bevolkingsgroepen zijn, is het wel hier. Javanen zijn backstabbers, Sundanezen zijn promiscue, Manadonezen enigszins lui, Ambonezen willen alleen maar plezier maken, Chinezen zijn gierig, enz. enz.
En in Nederland blijft men maar hangen in een bepaald schuldgevoel t.o.v. het koloniale verleden en mensen met een kleurtje hebben een identiteitscrisis? Komaan.
Dit hele debat komt mij over als een luxe probleem van een eerste wereldland.
Beste Anise, misschien is het ook een typische discussie van de ‘Westerse’ wereld. Het zou goed kunnen dat men in Indonesië zich inderdaad met andere dingen bezighoudt. Maar om het nou een luxe probleem te noemen… 😉
Ik vraag me wel af.. Wat betekent nuance binnen het gesprek over racisme praktisch gezien?
Hi Lara! Daar heb ik ook even over nagedacht nadat ik via andere mensen een reactie heb gekregen bij wie het stuk in het verkeerde keelgat is geschoten. Ik bepleit niet zozeer nuance in het veroordelen van racisme. Racisme is racisme, en dat moet je als maatschappij sterk veroordelen.
Ik pleit voor wat meer nuance tussen vergoeilijken en vernietigen. Ik merk bij sommige mensen een extreme reactie door eigenlijk alles wat maar met Indië te maken hebt in het verdomhoekje te plaatsen. Het is ook moeilijk, met de kennis die we hebben om alleen maar lovend te zijn. Ik denk dat we ondanks de geschiedenis wel een manier kunnen vinden om van onze identiteit te houden.
Misschien had ik dat onderscheid ook iets krachtiger kunnen neerpennen. Voor een volgend stuk dan maar 😉
Bas,
soms ervaar je wel eens dat een ander iets bijna exact verwoord hoe je het zelf ziet. Vaak besef je niet bewust dat anderen hier ook mee worstelen. Dank je wel voor je artikel!
Kun je nagaan dat onze voorouders in feite al eeuwenlang in een soort ‘stil midden’ hebben geleefd.
Meestal bruin en dus met inlands bloed. Maatschappelijk gericht op het Westen, ten behoeve van voorspoed en een betere toekomst (werk, inkomen, aanzien). Geïndoctrineerd door het Westen, geleerd om de inlanders niet als de zijne te zien.. maar tegelijkertijd niet aan de absolute top kunnen komen, vanwege die kleur.
Je land moeten verlaten, hier in Nederland arriveren en puur als ‘bruinen’ worden gezien, door sommigen (of velen?). Ze spraken Nederlands, waren christelijk en hadden veelal gediend in Nederlandse legers en bedrijven. Het verhaal is bekend.. maar wat een sterke mensen waren onze voorouders. Voor mij zijn het helden.
En hun tijd ver vooruit. In een wereld waarin 0,0 aandacht bestond voor gelijkheid hebben zij zich moeten settelen en hun leven weer moeten opbouwen.
Wat betreft de huidige tijd..
Ik vind het een ongelooflijk lastig debat. Racisme bestaat. Het feit dat er nu in het publieke debat veel aandacht naar uit gaat is goed maar tegelijkertijd pijnlijk. Eenieder kan het gevoel krijgen ineens ‘ook iets te moeten’.
Ik probeer in mijn eigen leven eenieder te behandelen zoals ik zelf zou waarderen, met de normen en waarden die hier gelden als basis. De maatschappij verandert, dat is in mijn beleving helemaal niet verkeerd.
We lopen volgens mij voorop als het gaat om het streven naar gelijkheid. Daar mogen we, hoe pijnlijk ook soms, trots op zijn. Zonder mensen te willen kwetsen maar er zijn veel landen waar openlijk en verborgen racisme de norm is. Hiermee wil ik niet pretenderen dat er geen mensen zijn in deze landen die op hun manier strijden tegen dit onrecht! Maar een publiek debat zoals in het Westen, ik geloof niet dat dat daar het geval is.
Waar ik regelmatig aan moet denken is mijn bezoek aan Malang, in februari dit jaar.
Hier vind je onder de huidige straatnamen nog de oude straatnaam, uit de Nederlandse tijd, deze staan nog vermeld op het straatbordje. Zo ben ik bv. de J.P. Coen straat tegengekomen.
Het is me even ontschoten wat de huidige straatnaam is maar om aan te geven. daar is men helemaal niet bezig met wat goed en fout is, zoveel jaar geleden.
Wat zeker niet wil zeggen dat er hier in Nederland geen debat mag zijn over dergelijke zaken!
Dank je voor je reactie, Jasper. Ik heb het ook geschreven voor onze Indische gemeenschap en het doet me vreugd te horen dat je je in mijn stuk herkent. In een andere reactie heb ik ook vernomen dat er in Indonesië er anders over dit soort zaken wordt nagedacht. Dat zet het natuurlijk ook in perspectief: daar is men niet bezig met zaken als ‘schuld’.
Uitersten, die zijn t altijd die t hardst schreeuwen, Maar zoals altijd gaat ook hier t gezegde op: De waarheid ligt in t midden.
Ook Ik hou mij buiten deze fel verhitte discussie. Die wordt geregeerd door de emoties van vaak t eigen, onverwerkte oude zeer van de betrokkenen en het plaatsvervangende schuldgevoel voor de blanke voorvaderen.
Dergelijke emoties, hoe begrijpelijk ook, hinderen het van gedachten wisselen met elkaar. Dat is wat een discussie zou moeten zijn, niet om elkaar te veroordelen of te overtuigen. Dit leidt alleen tot meer discriminatie, terwijl het doel is om t te verminderen. Zo wordt t gewoon een zinloze discussie en dus energieverspilling van alle betrokkenen.
Door alle verhitte emoties, ziet en dit zelf niet en/of zijn deze woorden niet die de discussierenden willen horen.
Zelf vind ik dat het verleden wissen het ontkennen is van de werkelijkheid. Het is waar dat de Nederlanders in slaven handelden en landen in bezit namen en de bevolking uitbuitten en misbruikten om er zelf beter van te worden. Dat zijn feiten. Die kun je niet wissen. Inderdaad, fraai was dit allerminst en velen hebben er onder geleden.
Maar nu weten we het beter. Dat was fout. Serieus fout. We kunnen hier lering uit trekken en het anders doen. Naar elkaar wijzen heeft totaal geen zin.
Zelf Ben ik t product van een Indonesische vrouw die in de koloniale tijd geadopteerd is door een gepensioneerde Nederlandse militair en zijn negroide vrouw ( vermoedelijk afkomstig uit Suriname of Madagascar) en een Nederlanse man die na de oorlod in Nederland als jongeman inscheepte om Indie te bevrijden.
Ik Ben dus van beiden de helft. Maakt mij dat een jongere versie van de eerste generatie? Geen idee en voor mij niet zo belangrijk. Het is zoals mn moeder weleens zei: “In Nederland Door Omstandigheden.”
Want ook dat is waar. Was Indonesie nooit een Nederlandse kolonie geweest, dan was ik er ook nooit geweest. Mijn ouders zouden elkaar immers nooit hebben ontmoet. En Ik Ben blij er te zijn.
Dat is de keerzijde van t sinistere verleden van ons vaderland!
Die mensen die zo verhit in de discussie zitten, waren er immers ook niet als het verleden niet was gebeurd zoals t gebeurd is! En dat vergeten ze dus wel even.
Mensen, leer van t verleden en val niet steeds in herhaling, zoals nu gebeurt.
Verbeter de wereld en begin bij jezelf. Stop Met wijzen naar anderen. Dit is immers t begin van discriminatie. Probeer anderen niks op te leggen, dat is t begin van overheersing, t begin van waar we vanaf willen. Respecteer elkaar als medemens. Luister naar elkaars verhalen ipv direkt weer woord te geven en probeer je in de ander te verplaatsen. Het doel was toch om samen te leven zonder discriminatie?
Zo denk ik er over. En inderdaad de nuances en niet te vergeten de tijdgeest.
Als Jij of ik eeuwen terug hadden geleefd als Nederlander hadden wij net zo gedacht en gehandeld.
Dat was normaal en goed.
Het algemeen besef dat dat niet Okee is, is daarna pas gaan groeien . En nu doorgeslagen, want we zeuren nu zelfs over moorkoppen en of blanke vla nog wel zo mag heten.. En dat vind ik volslagen belachelijk.
Maar schaam je nooit voor je afkomst, welke huidskleur die ook is. Wij, mensen van nu zijn niet onze voorvaderen.
Beste Warti, allereerst dank voor je mooie reactie. “Zelf vind ik dat het verleden wissen het ontkennen is van de werkelijkheid.” – daar sla je de spijker op zijn kop. Zonder die geschiedenis waren we er niet geweest. Dan is inderdaad aan ons om deze geschiedenis te erkennen en te accepteren. En er van te leren.
Ik denk dat mensen die snel oordelen over de geschiedenis voorbij gaan aan de complexiteit. Want zo simpel als we iets goed of fout noemen, zo was het niet altijd. Ik ben bang dat in het veroordelen van wat je noemt de “moorkoppen” en “blanke vla” we er voor moeten waken direct onze identiteit en geschiedenis zomaar weg te gooien.
Ik heb het niet zo op indo’s en dat komt omdat ik als gekleurd iemand vaak tussen een hele groep Nederlanders er door enkele indo’s uitgehaald ben om over de schande van mijn kleur te beginnen. Ik heb zelfs een indische klasgenoot gehad die me vol in mijn gezicht spuugde, waarbij een groene rochel nog minuten lang aan mijn wenkbrauw hing, omdat ik hem er niet afkreeg zonder veel water. Ook heb ik ergens in het verleden bij een goede werkgever in het vaarwater gestaan van een Indisch persoon, die net nieuw was. Deze vervalste mijn werkzaamheden om vervolgens mijn baan over te nemen. Daar kwamen ook zeer brutale persoonlijke vragen bij en daagde hij me continu uit op mijn interesses te bevragen, door er of 2 dingen uit pikken, (waarschijnlijk opgezocht) die ik niet wist. Mijn interesse interesseerde hem aanvankelijk geen hol. Hij pleegde daarmee pure karaktermoord door constant op mijn nek te zitten. Waardoor ik slap overkwam bij anderen omdat ik me niet zo op hem wilde richten, dat onethisch vond en ik me daarom niet concurreerde met hem.
Ik zie dus een sterk verband tussen Indische personen en racisme. Met het genoemde paradox is dat ook niet zo vreemd. Enerzijds koloniaal en anderzijds buitenlands. Dit terwijl juist het koloniale volgens mij alles is wat vreemdelingenhaat teweeg brengt. Zelfs Hitler begon zijn oorlog vanuit de tendens in de koloniale gebieden te regeren, de gedachten over buitenlandse volkeren daar vormden zijn beeld, en ook de wil om die te verkrijgen.
Ik zou daarom zeggen Indo’s ontdoe je daarom snel van dat kolonialisme, er is niks goed aan om dat te vereren. Je voedt juist datgene waar je tegen bent, racisme. Ga jezelf niet herdenken, jullie verhaal verdient niet meer glans dan andere volkeren die erg te leiden hebben onder racisme. Hou op met jullie trots die jullie niet verdienen. Waarom moeten anderen de lasten dragen die jullie ook dragen, behalve diegene die het veroorzaakt hebben? Ik voel jullie oneerlijkheid in mezelf.Hou daar is mee op. Dat kunnen jullie best. Vraag jullie moeder om vergiffenis voor de daden van jullie vader. Dat hadden jullie in de eerste plaats al moeten doen.
Moke, een dergelijke reactie van eigen ervaring, dan vergelijken met Hitler en vervolgens alle Indo’s over een kam scheren.. Ik hoop dat je zelf inziet wat je precies hier schrijft en is bewijs van je eigen wrok die je graag wilt uiten. Daarbij laat je jezelf behoorlijk anoniem door je eigen identiteit te verbergen en je alleen te omschrijven als gekleurd persoon en is daarmee je reactie niets anders dan provocatie en ronduit respectloos. Ik laat je reactie toe omdat alle perspectieven gehoord moeten worden, maar als dit provocatie blijft en niet in gesprek wilt gaan, blokkeer ik het respectloze gedrag.
Beste Moke,
Hoewel het naar om te horen is dat je misschien niet zulke goede ervaringen hebt gehad met Indo’s, is het natuurlijk absurd om alle Indo’s maar over één kam te scheren en deze in één adem te noemen met discriminatie. Het is natuurlijk heel makkelijk om op wat persoonlijke ervaringen zoiets te baseren. Als ik bevolkingsgroepen zou gaan generaliseren op persoonlijke ervaringen zou ik ook de gieremmer over mij heen krijgen – en volkomen terecht.
Ik ben echter niet zo snel gegriefd door woorden. Ik stel je reactie wel op prijs, vreemd genoeg. Want wat je zegt is het vleesgeworden schuldgevoel. Een extreme die zegt: “Je hebt niets om trots op te zijn.” en “Ga jezelf niet herdenken” en “doe boete voor de erfschuld van een deel van je voorouders”. Jij verwoordt de twijfel die heerst bij menige Indo – en zet er nog even een tandje extra bij.
Des te vaker ik je reactie lees, des te absurder het klinkt. Ik leef liever met de kennis dat onze geschiedenis complex is, dan dat ik me er van ontdoe. Want ondanks de narigheid is er ook schoonheid te vinden. En ik weiger daar niet trots op te zijn!
Beste Bas,
Ik wil niet alle indo’s over 1 kam scheren. Maar ik snap niet waarom het koloniale verleden in jullie identiteit naar voren moet komen? Tuurlijk is het vreselijk wat er gebeurd is met jullie voorouders en complex. Maar het komt op mij over als krokodillentranen.
Andere groepen met een kleur hebben veel last gehad van het kolonialisme. Ik kan me ook niet aan de indruk onttrekken dat de Nederlandse kolonialen toentertijd met opzet dit gedaan hebben, om het verleden goed te praten. Daarbij, waren jullie bij voorbaat al niet fout om mee te vechten in het koloniale leger en kregen jullie daarvoor niet alle ellende, die herdacht wordt? Wat nou als jullie overgelopen waren, of daar veel inspanningen voor deden? Maakt dat verschil binnen jullie identiteit?
De achterlijke personen die het bij mij deden waren denk ik een paar dissidenten. Maar ik denk wel bij hen veroorzaakt door een soort trots dat Indische mensen door hun kolonialisme dicht bij Nederlanders denken te staan en hen daarin ook in willen verdedigen. Dit terwijl menig Nederlander niks met het kolonialisme te maken wil hebben. En wellicht heb ik het historisch gezien fout en doorgrond ik de complexiteit niet. Maar als gedachtegangen als die onder Indische mensen rondvaren, dan vind ik dat onacceptabel en zelfs extra-racistisch.
Het gaat je goed, voor de rest.
Mooie observatie vanuit een Indisch perspectief dat ik persoonlijk herken…
Ik vond het, mede hierdoor, heel boeiend om te lezen en heb het ook gedeeld op mijn FB pagina omdat dat misschien voor anderen ook zomaar zo zou kunen zijn. Niet als uitnodiging tot discussie of debat.
Ik ben zelf tweede generatie en al twaalf jaar ceremoniemeester bij de Indië Herdenking in Amstelveen.
Een aantal zinnen verwoorden mijn gevoelens nagenoeg exact.
Wij zijn in onszelf, een herinnering aan deze koloniale geschiedenis. Donker én blank. We bevinden ons in het midden, omdat dat altijd ons bestaan is geweest.
Mag ik houden van onze identiteit? Van onze geschiedenis? Of moet ik me ervoor schamen?
Wij zijn in onszelf, een herinnering aan deze koloniale geschiedenis. Gevangen tussen trots en schaamte. Een complexe geschiedenis waarin alledaagse mensen handelden vanuit de tijdsgeest, waarin we met de kennis en wijsheid van nu ons oordeel over vellen.
Mijn vader heeft een boek geschreven over zijn tijd als krijgsgevangene in Nagasaki tijdens WO II toen daar de tweede atoombom viel. En hij heeft veel geschreven over Nederlands Indië. Observaties en stukken die hij ons nagelaten heeft en die in het licht van vandaag op z’n minst controversieel te noemen zijn. Af en toe deel ik wat op FB. Maar, zoals de mooie quote op jullie site “Spreken is zilver, zwijgen is Indisch” weeg ik nu alles af. Zal het een discussie uitlokken of niet. En ik meng me niet graag in discussies. Zeker niet in het openbaar. Maar, ik heb wel een mening en ik weet waar ik achter sta en wat ik mooi vind.
Zoals jouw stuk…
Echt mijn complimenten, Bas. Heb mij nog nooit zo in een artikel herkend.
Beste Jacqueline,
Dank je voor je uitgebreide reactie. Ik ben erg blij om te lezen dat je je in het stuk herkent. Fijn om te weten dat we niet alleen staan in ons gevoel.
“Zwijgen is Indisch”, dat is misschien ook wel waar. We zijn misschien niet het volk met het hart op de tong. We missen vaak de directheid. Vond het ook moeilijk om het stuk te schrijven; ik twijfelde sterk of ik iets van waarde kon bijdragen.