‘Mijn opa en oma hadden er een handje van om mij als kind bang te maken met enge verhalen en beesten.’- Myrne Stouten

Dit interview is onderdeel van het Twijfelindo Project en Boek 2015/2016. Het boek is vorig jaar uitverkocht en de 2de druk is nog een kleine oplage beschikbaar. Bestel het laatste exemplaar van de gelimiteerde oplage hier of doneer een kleinere donatie aan het huidige Crowdfunding project .

Myrne Stouten – Beroep: Neuro wetenschapper

Toen je van dit ‘Twijfelindo-project’ hoorde wat was toen je eerste gedachte?

Ik vond het heel grappig omdat ik zelf

Indische roots heb. Mijn grootouders komen uit

Indonesië en ik merkte dat ik eigenlijk heel nieuwsgierig was naar de verhalen van andere mensen. Ik ging eerst kijken wat ik kon vinden en dacht toen, het lijkt me wel leuk om mijn verhaal daaraan toe te voegen. Ik was voornamelijk nieuwsgierig.

Hoe Indisch ben je?

Mijn vader is Nederlands en mijn moeder is Indisch. Zij is wel in Nederland geboren, maar veel van haar broers en zussen zijn in Indonesië geboren en mijn opa en oma zijn net zoals heel veel mensen eind jaren ’40 naar Nederland toegekomen. In dit geval met zeven tantes en ooms van mij. Zij zijn in Nederland blijven wonen waar mijn moeder mijn vader leerde kennen. Dus ik heb thuis wel een Nederlandse opvoeding genoten, maar ik was heel vaak bij mijn oma en opa en daar heb ik wel de Indische opvoeding meegekregen. Op het moment dat mijn opa en oma uit Indonesië zijn gekomen waren ze echt van plan zich hier te vestigen. Dus dat Indische was altijd een beetje lastig. Ze kwamen er weliswaar vandaan, maar ze wilden het er eigenlijk liever niet over hebben en ze wilden liever zo Nederlands mogelijk leven hier.

Waar komen je grootouders vandaan?

Allebei van Java. Mijn oma uit Bandung en mijn oma is geboren in Mojokerto. Ze hebben een tijd daar gewoond en uiteindelijk hebben ze een lange tijd op Borneo gewoond, voordat zij naar Nederland kwamen.

Hebben je grootouders verteld over het leven in Nederlands-Indië?

Dat ging heel moeizaam. Ik was altijd wel heel nieuwsgierig, want ik merkte bijvoorbeeld dat ik dingen at of dingen meekreeg naar school die mijn klasgenootjes niet kenden dus daarin zag ik wel dat ik een iets andere opvoeding had, al wist ik niet dat dat Indisch was. Mijn klasgenootjes wisten toen niet dat het spekkoek was bijvoorbeeld terwijl ik dat heel vaak at. Ik stelde wel vaak vragen waar dat dan vandaan kwam, maar mijn opa en oma waren daar heel vaak gesloten over en als ze iets wilden zeggen wat niet voor mijn oren bestemd was dan spraken ze Maleis met elkaar, zodat ik het niet kon verstaan. Als ik de vraag stelde over het leven daar, dan wilden ze daar heel weinig over vertellen. Terwijl ik dat wel heel leuk vond en ook graag de taal wilde leren. Los van tellen en een paar woorden die ze me geleerd hebben, was het maar beter om het er zo min mogelijk over te hebben.

Ben je al eens naar Indonesië geweest?

Ja, ik wilde heel graag naar Indonesië om te zien hoe het daar was. Dus ik ben inmiddels acht jaar geleden twee maanden naar Indonesië gegaan. Dat heb ik samen met mijn man gedaan en we hebben samen rondgereisd. We zijn ook op plaatsten geweest waarvan ik wist dat er familie woonde. Ik wist niet zo goed waar ik nou naartoe moest gaan omdat er zo weinig verteld werd. Maar ik wist in ieder geval wel waar mijn opa en oma geboren waren en ook waar zij op Borneo gewoond hebben. Daar zijn we dan doorheen gereden. Dat was heel leuk om te zien, omdat ik toen eigenlijk pas zag wat die Indische cultuur inhield en begreep wat typisch Indisch was.

Ik heb geleerd dat het iets Indisch is om van leedvermaak te houden. Mijn opa en oma hadden er een handje van om mij als kind bang te maken met enge verhalen en beesten.

Kun je een voorbeeld noemen?

Een grappig voorbeeld. Ik heb geleerd dat het iets Indisch is om van leedvermaak te houden. Mijn opa en oma hadden er een handje van om mij als kind bang te maken met enge verhalen en beesten. Allemaal van die Indische sprookjesverhalen die ik dan niet meer zo goed ken, maar die schijnbaar voor Indische begrippen heel bekend zijn. Het is heel erg hilarisch om je kinderen bang te maken, en dat zag ik in Indonesië ook terug. Dezelfde soort humor als van mijn grootouders. Hoe gemeen ze dan wel eens deden tegen kleine kindjes en ik dacht van, wat grappig dat ze dat dan ook deden bij ons thuis. 

Zijn er momenten waarop jij je meer 

Indisch voelt?

Ik vind het lastig, omdat juist in mijn familie er niet over gesproken wordt en ook mijn moeder bijna een afkeer heeft van het Indonesische. Ze eet niet Indonesisch, praat er niet over, en heeft er geen interesse voor. Maar als ik dan naar de Pasar Malam ga in Den Haag, dan heb ik dat wel, dan voel ik wel dat er een stukje is van die cultuur die ik vroeger heb meegekregen, waar ik onderdeel van uitmaak. Het is een gevoel van thuiskomen, dingen die je herkent, en ook al kun je niet precies omschrijven wat dat is.  Het is de manier waarop mensen met elkaar omgaan of bepaalde non-verbale communicatie.

Hoe heb je dat ervaren op school vroeger?

Vroeger zag ik er wel wat Indischer uit dan nu want ik had heel donker haar en een pony kapsel. Wat heel opvallend was, is dat zij zagen dat ik altijd ander eten bij mij had. Ik stond er ook om bekend dat ik altijd eten mee had. Waar we ook naartoe gingen, ik had altijd bakjes mee met eten en lekkere dingen en ik kan ook heel erg genieten van lekker eten. Ik denk dat het echt wel de Indische roots zijn om overal maar eten bij je te hebben en met eten bezig te zijn.

Heb je iets tastbaars dat jou verbindt met het Indisch-zijn?

Er zijn eigenlijk vrij weinig spullen overgebleven en dat vind ik wel heel jammer. Mijn opa en oma hebben niet zoveel spullen mee kunnen nemen uit Indonesië. Ik heb een paar spullen van mijn grootouders thuis. Eén is de koffer waar mijn opa en oma naar Nederland zijn gekomen nog. Dat vind ik leuk om te bewaren. Een schriftje. Daarin heeft mijn oma voor mij geschreven toen ik klein was. Met allemaal Indische recepten erin zodat ik ze later ook kan maken. Maar dat is best lastig, want er staan nergens hoeveelheden bij. Een snufje van dit en een beetje van dat. Dat is dan ook wel het meest concrete stukje herinnering wat ik aan mijn oma en opa heb. Dat ging dan over samen koken en eten maken en het samen eten.

Verdwijnt de Indische cultuur of is deze springlevend?

Dat vond ik een hele lastige vraag. Ik woon natuurlijk in Den Haag en daar zijn super veel Indo’s. Wat dat betreft is de cultuur ook heel levendig en ook veel levendiger dan op andere plekken in Nederland. Je komt regelmatig Indo’s tegen, en er zijn vaak Indische events waar ik heel graag naartoe ga. Ik merk wel dat de Indische cultuur bij steeds meer mensen bekend is dus tegenwoordig weet iedereen wel wat spekkoek is. Daar wordt niet echt meer van opgekeken en dat is heel anders dan vroeger. Mensen gaan ook graag naar Indonesië op vakantie. Dat is wat mensen daarvan weten. De kennis van de geschiedenis van Nederlands-Indië lijkt een beetje te vervagen. Het is vooral een vakantie land en oh ja, vroeger had Nederland daar banden mee, maar meer weten mensen eigenlijk niet.

Hoe eet jij je rijst?

Ja, dat is ook een grappige. Ik eet bijna geen rijst.. haha. Ik eet eigenlijk vrij weinig Indisch, hoewel ik het wel heel erg lekker vind maar ik kan het zelf niet goed maken en heb het zelf ook niet goed leren koken. Maar ik hou wel heel erg van rijst en als ik ergens ben en sateetjes mag bestellen met longtong dan vind ik dat heel erg lekker.

Wat is je lievelingsgerecht of -snack?

Ik zou eerder gaan voor de snackjes, want daar ben ik wat meer van. Ik eet altijd graag lemper. Maar ik heb altijd moeite met kiezen.

Dit interview is onderdeel van het Twijfelindo Project en Boek 2015/2016. Het boek is vorig jaar uitverkocht en de 2de druk is nog een kleine oplage beschikbaar. Bestel het laatste exemplaar van de gelimiteerde oplage hier of doneer een kleinere donatie aan het huidige project .