Het Indische dat in mij zit is echt de bescheidenheid en het niet om hulp willen vragen, omdat ik daarmee een ander belast. – Patricia Vos

(23) Beroep: Fulltime, waaronder de backoffice bij een bedrijf. Ik ben gevraagd voor de afdeling marketing om daar de online marketing te komen doen. Websitebeheer en onlineadvertenties. Woonachtig in Gouda.

Toen je van dit ‘Twijfelindo-project’ hoorde wat was toen je eerste gedachte?

Ik vond het meteen een goede, pakkende naam. Je weet gelijk wat ermee bedoeld wordt. Ik had het idee dat het om mensen ging waarvan je het niet goed kon zien. Ik dacht wel, Indo’s zijn bescheiden en willen niet zo in de spotlights staan..  maar nu zijn er heel veel mensen die alsnog in de spotlights staan. Dat vind ik mooi aan dit project. Ik denk ook dat het te maken heeft met het feit dat het een andere generatie is. Het is wel bijzonder dat je dit doet, omdat het over een paar jaar weer anders kan zijn. Dit is echt een momentopname.

Waar denken mensen om je heen dat je vandaan komt?

Gewoon Nederlands, maar ook wel eens Spaans gehoord of Portugees. Indisch als mensen zelf Indisch zijn of als men in de eigen omgeving Indische mensen kent of als ze mijn zus zien.

Wat zeg je zelf?

Ik ben half Indisch. De reactie is dan meestal: ‘Oh ja, nou zie ik het! Dan word je zeker wel bruiner in de zomer?’ Of: ‘Wat ben je eigenlijk een bleekscheet!’

Hoe Indisch ben je?

Mijn vader is in Nederland geboren. Mijn opa en oma komen van Java. Toen zij naar Nederland moesten komen, was zij al in verwachting van mijn vader. Ze zijn in Valkenburg terechtgekomen en hebben hier verder hun leven opgebouwd. Dat is 60 jaar geleden geweest, om precies te zijn in september 1955.

Heb je je grootouders nog gekend?

Ja, allebei heel goed. Kort geleden is mijn oma overleden en twee jaar terug mijn opa.

Vertelden zij wel eens over Nederlands-Indië?

Ja, maar weinig. In HAVO 4 moest ik een profielwerkstuk maken. Toen heb ik ervoor gekozen om een vergelijking te maken tussen de Tweede Wereldoorlog in Europa en in Indonesië. Ik heb toen veel gelezen, films gekeken en vergeleken en dat was natuurlijk heel erg. Zodoende heb ik ook mijn oma geïnterviewd en toen kwamen er wel verhalen. Maar of je dat nou wilt horen? Want het is heel heftig geweest. Ook de manier waarop ze zijn weggestuurd. In het laatste jaar van haar leven heeft ze veel verteld over hoe ze de tijd van haar jeugd eigenlijk mist en een verlangen en heimwee had naar die tijd. Met haar zussen, haar werk, Jakarta, het omgaan met jongens, het leven daar in haar jonge jaren. Zij is 83 geworden dus zij was ook jong in de oorlog. Zij waren met z’n tienen waarvan zes meiden in het gezin zaten.

Ik denk ook wel omdat ze mij wilden helpen en dat ze het toch ook wel goed vond dat het verteld werd. Want ze zullen het niet uit zichzelf vertellen. Je moet ze echt benaderen en vragen en kijken of ze daarvoor openstaan.

Hoe vond zij het dat jij daarnaar vroeg voor je studie?

Daar heb ik eigenlijk niet zo goed op gelet. Ik was toen zestien. Ik heb er eigenlijk helemaal niet goed over nagedacht dat het ook best wel pijnlijk kon zijn. Ook voor mijn Nederlandse oma, want die heb ik natuurlijk ook geïnterviewd. En ja, een oorlog is helemaal niet leuk om over te vertellen en uit te leggen. Ik ben er meer ingegaan met de insteek dat ik een profielwerkstuk moest maken en iemand moest interviewen. Maar ze reageerde er wel goed op en wilde er wel over vertellen. Ik denk ook wel omdat ze mij wilden helpen en dat ze het toch ook wel goed vond dat het verteld werd. Want ze zullen het niet uit zichzelf vertellen. Je moet ze echt benaderen en vragen en kijken of ze daarvoor openstaan.

Kon je merken of het daarna makkelijker was om erover te praten?

Daarna hebben we er eigenlijk niet meer over gesproken, omdat je aanvoelt dat het toch niet echt iets is om over te praten. Maar pas in haar laatste jaar ging ze er uit zichzelf  meer over vertellen.

Ben je zelf al naar Indonesië geweest?

Nee, helaas niet. Dat staat voor volgend jaar in de planning. Mijn zusje wil daar gaan rondreizen voor zes maanden, mijn ouders willen ook gaan. Dus dan ga ik haar opzoeken.

Wat zijn momenten dat je je Indisch of juist meer Nederlands voelt?

Meer Indisch als ik in de keuken sta of als het over eten gaat. Ik ben niet zo van de makkelijke maaltijden. Ik wil er gewoon alles in stoppen, nog meer ingrediënten of lekker proeven en dat het echt zelfgemaakt is. En echt Nederlands als het om tijd gaat. Als ik haast heb denk ik van, je moet nu op tijd zijn, rennen, rennen!

Hoe ervaarde je dat op school met je identiteit?

Het Indische dat in mij zit is echt de bescheidenheid en het niet om hulp willen vragen, omdat ik daarmee een ander belast. Dat zit heel diep in mij dus daar heb ik veel last van gehad. Op die manier durfde ik ook geen hulp te vragen met school als ik daar moeite mee had. Bijvoorbeeld nee zeggen tegen bepaalde bijbaantjes of als ik gevraagd werd of ik op ‘die en die dag ook kon’. Op die manier werkte ik mezelf helemaal in de nesten, dus dat heeft mij heel erg tegengestaan. Ik ben er nu ook mee geholpen om daarmee om te gaan, omdat ik echt niet durfde te vragen of iemand mij kon helpen of wilt iemand even meekijken. Dat was zo’n belemmering. Ik denk dat het toch met het wegcijferen van mijzelf te maken heeft. Dat is jammer omdat ik bescheidenheid wel een mooie eigenschap vind. Maar op die manier heeft het ook zijn keerzijde.

Hoe neem je je identiteitsbeleving mee in je werk?

Ja, heel anders. Natuurlijk hou je de bescheidenheid en vriendelijkheid. Die hou ik hoog. Maar ik heb wel geleerd dat als ik niet om hulp vraag dat ik nergens kom. Ik kan het blijkbaar niet alleen, want niemand is perfect en op die manier ga ik er nu ook in. En als ik het niet weet ga ik het eerst zelf uitzoeken en als ik er niet uitkom dan moet ik het vragen. Dat is de grote stap, maar ik neem hem wel. Anders kan ik net zo goed inpakken. Het is toch wel jammer als je nergens je hand op durft te steken en vervolgens allemaal kansen mist. Dat wil ik mijzelf niet meer aandoen.

Heb je misschien iets tastbaars dat jou verbindt met Indisch-zijn?

Niet echt eigenlijk. Ik heb wel schilderijen en foto’s van mijn opa en oma in huis hangen. Maar daardoor voel ik me niet echt meer Indisch. Het is misschien meer bepaalde recepten, en dat je trots bent dat je echte Indische gerechten kunt maken. En ja, de sieraden van mijn oma. Dat verbindt mij meer met haar dan met het Indische.

Verdwijnt de Indische cultuur of is deze juist meer levend?

Ik ben heel bang dat de cultuur eigenlijk meer verdwijnt, net als andere culturen. De Indische cultuur is al best wel lang in Nederland en omdat wij zo ‘onderdanig’ zijn verdwijnt deze ook. Wij staan niet bepaald overal vooraan. Natuurlijk koken wij, maar dat blijft binnenshuis. Dat is nou eenmaal die bescheidenheid. We zijn niet zo van, hallo hier zijn wij, we zijn een hele belangrijke cultuur. Maar ik denk ook dat de andere culturen meer door elkaar gaan lopen. Ik denk dat je over honderd jaar een hele andere samenstelling hebt. De Indische mensen vermengen zich sowieso al snel denk ik.

Hoe eet jij je rijst?

Met een lepel.. Haha.

Heb je nog een lievelingsgerecht of -snack? 

Ik lust alles. Ik ben toch wel gek op risolles. Ik vind ook alles leuk om te maken. Het Indische is echt donderdagavond beginnen en zondag eten. Dat is gewoon leuk en ik ben er echt mee bezig.

[su_note note_color=”#ffbb66″]Dit interview is onderdeel van het Twijfelindo Project en Boek 2015/2016. Het boek is vorig jaar uitverkocht en de 2de druk is nog een kleine oplage beschikbaar. Bestel het laatste exemplaar van de gelimiteerde oplage hier of doneer een kleinere donatie aan het huidige project[/su_note]