Dit interview is onderdeel van het Twijfelindo Project en Boek 2015/2016. Het boek is vorig jaar uitverkocht en de 2de druk is nog een kleine oplage beschikbaar. Bestel het laatste exemplaar van de gelimiteerde oplage hier of doe een kleine donatie aan het huidige Crowdfunding project .

Aafke Bouchier – Beroep: Salesmedewerker bij een kabelfabrikant.

‘Oh ja, nu je het zegt.’ ‘Ja, nu kan ik het ook wel zien.’

Ik heb van nature blond haar, ik verf mijn haar om er meer Indisch eruit te zien. Blond haar en blauwe ogen, dat matcht natuurlijk niet.

Moet je het ook uitleggen, jouw Indische achtergrond?

Eerst vragen ze: ‘Goh, hoe dan?’ ‘Je vader of je moeder?’ En dan leg ik uit dat mijn moeder uit Indonesië komt. Ze vragen vaak: ‘Hoeveel procent Indische ben je?’ Dat is niet helemaal te zeggen. Ik zou denken een kwart, want mijn moeder is half Indisch.

Hoe Indisch ben je?  Kun je proberen uit te leggen hoe Indisch je bent in jouw familietak?

Ik ben niet Indisch opgevoed, mijn moeder is jong overleden. Mijn vader is Nederlands en mijn ouders zijn voor het overlijden van mijn moeder gescheiden. Ik was erg jong, vandaar dat ik geen Indische opvoeding heb gehad. In hoeverre voel ik mij Indisch…. Dat vind ik heel lastig te zeggen. Het zit in mijn bloed, maar zo leef ik niet. Als ik om me heen kijk en erover lees, dan leef ik niet zoals Indische mensen. Ik ben eigenlijk hartstikke Nederlands in vergelijking met andere Indische mensen.

Kun je de bloedlijnen uitleggen? Je moeder was Indisch?

Ja, mijn moeder was Indisch, zij is in Indonesië geboren. Haar ouders ook, maar in hoeverre zij precies Indisch waren is niet bekend. Ze zijn allemaal op Java geboren, dat is het enige wat ik weet. De rest is voor mij allemaal onbekend.

En wat kon je vader dan nog vertellen?

Eigenlijk ook niet zo veel. Alleen dat ze in de jaren ’50 naar Nederland zijn gekomen. Meer ook niet.

Ben je al eens naar Indonesië geweest?

Ja, twee keer. De eerste keer heb ik een rondreis Java, Bali en Lombok gemaakt. En vorig jaar ben ik teruggeweest naar Bali. De eerste reis was om Indonesië te leren kennen. Om te kijken: waar komt mijn moeder vandaan, waar is ze geboren, hoe is dat land en wat vind ik ervan?

En hoe was dat?

Ik vond het heel indrukwekkend om het land te ontdekken en te leren kennen. De herkenbaarheid van de hartelijkheid van de mensen, de gastvrijheid, de vriendelijkheid en de bescheidenheid. Dat was een herkenning van mijn familie. Ik kon me heel goed voorstellen dat zij daar vandaan komen.

Wanneer voel jij je Indisch?

Haha… als het om eten gaat. Ik merk bijvoorbeeld dat als ik mijn verjaardag vier, dan vier ik mijn verjaardag ook goed. Altijd veel eten, niemand mag iets tekort komen en iedereen is wel welkom. Dat zit in mij en is niet aangeleerd. Veel gezelligheid en de hele dag door eten. Dan voel ik me meer Indisch dan normaal.

En als ik Indisch eten maak. Dat heb ik mezelf aangeleerd en daar ben ik trots op; dan voel ik me echt Indisch.

Wij hebben een open opvoeding gehad, iedereen is gelijk, hoe je er ook uitziet

Hoe ervaarde je dat op je werk? Was je je vroeger ook al bewust van je Indische afkomst?

Nee, ik was me er niet bewust van. Bij mij is het minder zichtbaar dan bij mijn broer. Wij zijn er ook nooit mee gepest, er zijn nooit vragen over geweest. In ieder geval op de basisschool niet.

Ook al zouden er mensen zijn geweest die er een opmerking over hadden willen maken, dan zou ik dat niet persoonlijk opvatten. Wij hebben een open opvoeding gehad, iedereen is gelijk, hoe je er ook uitziet. Misschien heeft dat er ook invloed op gehad dat ik het wellicht niet doorhad als mensen mij anders zagen.

Hoe reageren ze als jij en je broer bijvoorbeeld naast elkaar staan? Je broer ziet er waarschijnlijk wel Indisch uit.

Ik vind dat mijn broer er Indisch uitziet. Maar daar is ook nooit iets over gezegd.

Heb je iets tastbaars dat jou verbindt met het Indisch-zijn?

Ik heb familiesieraden uit Indonesië. Die heb ik gekregen, ze zijn niet mooi, maar het zijn familiestukken. De betekenis achter deze sieraden is dat ze in de familie moeten blijven. Daar hecht ik wel veel waarde aan, dit moet in de Indische familie blijven. Stel dat ik geen dochter krijg, dan gaan de sieraden naar de oudste dochter van mijn nicht aan de Indische kant. Zodat de sieraden bij de Indische meisjes blijven.

Verdwijnt de Indische cultuur of is hij springlevend?

Bij mij persoonlijk heeft hij nooit heel erg geleefd. Ik hoop niet dat hij verdwijnt, ik hoop juist dat heel veel families wel alles (gebruiken, cultuur, kookkunsten) goed doorgeven.

Maar misschien dat het ongemerkt wel aan het verdwijnen is. In Nederland kom je al snel in aanraking met andere culturen, dus het is logisch dat die culturen zich gaan mengen en er ook wat verdwijnt.

Vanbinnen weet ik dat ik Indisch ben, dat is voor mij het belangrijkste.

Wanneer is dit voor jou meer gaan spelen?

Eigenlijk altijd al wel, bijvoorbeeld op de basisschool wilde ik graag een spreekbeurt over Indonesië houden. Het heeft altijd mijn aandacht gehad. In de ene levensfase meer dan de andere. Vijf jaar geleden speelde het meer, omdat ik toen naar Indonesië ben geweest, en nu ik hier aan meedoe. Ik ben er wel mee bezig, maar niet continu. Ik weet niet precies hoe de Indische cultuur in elkaar zit en dat ga ik ook nooit helemaal weten,  maar vanbinnen weet ik dat ik Indisch ben, dat is voor mij het belangrijkste.

Is het voor jou altijd een zoektocht geweest?

Onbewust wel en dat is het nog steeds. Ik weet weinig van de geschiedenis, dat vind ik jammer. Ik heb weinig tot geen achtergrondinformatie en een Indische opvoeding heb ik niet gehad.  Het zal altijd een zoektocht blijven, maar dat is niet erg, het is juist interessant.

Ik vraag me dan af wat dan dingen zijn waarvan je zegt: aha, ik heb iets nieuws ontdekt, en waarmee je verder kunt in die zoektocht.

Ik ben niet heel bewust met een zoektocht bezig, maar als ik iets nieuws ontdek, dan neem ik dat mee, en ook dat doe ik niet bewust. Soms is het iets herkenbaars, daar word ik dan aan herinnerd en dat sla ik op in mijn geheugen.

Ik zag mijn nicht laatst haar dochter een snuifkus geven en ze benoemde dat. Ik herkende dat meteen, maar had het nog nooit een naam gegeven of er bewust bij stil gestaan dat het iets Indisch is. Waarschijnlijk heb ik veel snuifkussen gekregen toen ik klein was, maar nooit ‘opgeslagen’ en nu wordt het ineens herkenbaar. Leuke ontdekkingen zijn dat.

Dit interview is onderdeel van het Twijfelindo Project en Boek 2015/2016. Het boek is vorig jaar uitverkocht en de 2de druk is nog een kleine oplage beschikbaar. Bestel het laatste exemplaar van de gelimiteerde oplage hier of doe een kleine donatie aan het huidige Crowdfunding project .